Moje defilady

Uczestniczyłem w wielu przeróżnych defiladach, paradach i marszach. Może to z tytułu wykonywanego w przeszlości zawodu, może z powodu moich społecznikowskich pasji, a może ze zwyczajnego przypadku. Opiszę krótko tylko kilka.

Jest upalny lipiec 1964 roku. Wraz z grupą około stu pięćdziesieciu absolwentów czwartych klas dziesięciu liceów pedagogicznych z województwa warszawskiego (z wyjątkiem Warszawy) uczestniczyłem w obozie sportowym w Różanie nad Narwią. Nagle kierownictwo obozu otrzymało ze stolicy polecenie wyselekcjonowania ośmiu uczniów, którzy wezmą udział w uroczystej defiladzie z okazji 20-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jako sportowcy Mazowsza. Znalazłem się w grupie tych szczęśliwców. Rozpierała mnie duma, kiedy 22 lipca defiladowaliśmy ulicą Marszałkowską, niosąc potężny herb Mazowsza oraz makietę najsłynniejszej wówczas budowli socjalizmu w Polsce, czyli płockiej Petrochemii.

Dwa lata później. Trwają obchody 1000-lecia państwa polskiego oraz przygotowania do potężnej defilady. Defilada ta miała różnić się od wszystkich dotychczasowych tym, że przewidziano w nim tak zwany rzut historyczny, a w nim między innymi wojów Chrobrego, rycerzy spod Grunwaldu, husarzy spod Wiednia, piechotę wybraniecka, legionistów Jana Henryka Dąbrowsmkiego, kosynierów Tadeusza Kościuszki, ułanów II Rzeczypospolitej, żołnierzy września 1939 roku oraz zwycięzców w operacji berlińskiej. Miałem szczęście trafić do tej ostatniej grupy. Równie z rozpierającą piersi dumą maszerowałem z pepeszą w osiemdziesięcioosobowej kolumnie ulicą Marszałkowską przed trybuną honorową usytuowaną w tym samym miejscu placu Defilad co przed dwoma laty. I co ciekawe, chociaż nikt wówczas nie słyszał o jakichś tam grupach rekonstrukcyjnych, to wszyscy defilowaliśmy w wiernych replikach umundurowania i z uzbrojeniem z poszczególnych epok, a wojowie Chrobrego, rycerze spod Grunwaldu, husaria spod Wiednia oraz ułani II Rzeczypospolitej  jechali na prawdziwych koniach.

11 listopada 2018 roku. W całym kraju organizowane są uroczystości czczące 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, w tym defilady, parady i przeróżne marsze. Z racji wieku nie jadę do stolicy, ale czczę to wielkie święto we Wrocławiu. Główne uroczystości odbywają się na placu Wolnośc, na który ma dotrzeć z różnych części miasta pięć kolumn uczestników radosnej parady niepodległości. Jedna z nich, chyba najważniejsza, bowiem zajmie miejsce w sektorze bezposrednio przed trybuną honorową, rusza z wrocławskiego Rynku. Na jej czele maszeruje Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych, za nią kompania honorowa garnizonu Wroclaw,  pododdziały wszystkich służb mundurowych oraz liczne poczty sztandarowe. Podobnie jak przed laty z dumą maszerowałem w tej wielkiej, pokojowej manifestacji, lecz tym razem w składzie pocztu sztandarowego Związku Inwalidów Wojennych RP. Piekna uroczystość, wspaniała świateczna, radosna atmosfera. Po prostu chce się żyć.

Nie z potrzeby serca, lecz chyba tylko ze zwykłej ludzkiej ciekawości poszedłem obejrzeć wieczorny masz lysogłowych patriotów, faszystów i nacjonalistów, który prowadzili znani ze swojej rasistowskiej i ksenofobicznej aktywności Marian Rybak i były ksiądz Jacek Miedlar. Stanąłem przed barem Barbara na skrzyżowaniu ulic Kazimierza Wielkiego i Świdnickiej, gdzie ze względów bezpieczeństwa zostało  wydzielone metalowymi barierkani miejsce dla widzów, przeciwników faszyzmu. Niesamowity jazgot i wybuchy petard sygnalizowały, że zbliża się rzekomo patiotyczny, pokojowy marsz. Słychać złowieszcze okrzyki, że zaczyna się prawdziwa święta wojna. Wtórują im hasła: `Raz sierpem, raz młotem, czerwoną hołotę` oraz `Tu jest Polska`, a takze `Bóg, honor, ojczyzna`. Palą się race, wybuchają petardy, a część z nich trafia w grupę osób stojących na skrzyżowaniu i śpiewajacych hymn narodowy. Jedna z nich przelatuje mi obok głowy i wybucha około metra ode mnie, inne również w poblizu. Lecą również póltoralitrowe butelki z wodą. Sytuacja staje się groźna. Jest kilka osób rannych, w tym obuywatel Wielkiej Brytanii. Władze miasta rozwiązują ten marsz, ale jego przywódcy są bezkarni, skrecają ulicą Swidnicką w kierunku Rynku i tam kontynuują swą wielką, pokojową misję.