Agresja. Resentymenty.Impulsywność - część pierwsza

Pewny swej wewnętrznej siły człowiek nie będzie wchodził w drobiazgowe potyczki, oddawał pięknym za nadobne. Jego życie ma własną dynamikę i nie jest wyłączną reakcją na otoczenie. Ma własny rytm, którym nie chwieją zaczepki. Aktywność własna, a nie reaktywność, zachowania niepodyktowane przez środowisko (..)`

*Tadeusz Bartoś - filozof, profesor Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku.

Skąd bierze się agresja, czy jest cechą charakteru, czy też ma inne przyczyny?

Problem polega na tym, że bardzo często myli się pojęcia gniewu i agresji.   Gniew jest czymś naturalnym, kontrolowany może przynosić pozytywne skutki. Gdyby nie gniew, mielibyśmy do dzisiaj niewolnictwo albo np. dalej komunę w Polsce.

Niekontrolowany gniew prowadzi do złości, potem do wściekłości, czyli do agresji,  a agresja nie jest uczuciem tylko zachowaniem, w dodatku zachowaniem, które utrzymuje się całymi latami. Agresor nie potrafi żyć w zgodzie z sobą i światem, agresja jest dla niego jak pożywienie, kiedy nie ma gdzie wyładować agresywnej energii to będzie prowokować a nawet stworzy sobie wyimaginowanego wroga.

Nie wyobrażam sobie życia bez uczucia gniewu, gniew rodzi się najczęściej z poczucia niesprawiedliwości. Natomiast agresja jest zła, nie buduje tylko niszczy i najbardziej (paradoksalnie) niszczy agresora. Agresja ( jeśli nie ma przyczyn chorobowych) zawsze rodzi się z frustracji, a frustracje to przecież niezaspokojenie podstawowych potrzeb człowieka, w tym najbardziej potrzeby miłości. Kiedy człowiek jest kochany i sam kocha to rzadko będzie sfrustrowany z powodu innych niezaspokojonych potrzeb. Czyli: gniew (uczucie) - tak, agresja (zachowanie) -nie.

Jednak gniew, który dominuje przez całe życie, to właśnie jest agresja. Ludzie agresywni będą impulsywnie reagować z byle powodu i w dodatku będą to rozpamiętywać w nieskończoność. To jest katastrofa, to musi być straszne życie, chore życie.

Agresja to zachowanie bardzo pierwotne i właśnie dlatego człowiek agresywny jest prymitywny. Widać to najczęściej w środowiskach patologicznych, agresja patologicznych rodziców przekazywana jest jako `wzorzec` zachowania ich dzieciom. Jeśli rodzice są agresywni, to ich dzieci także. Brak miłości, brak wartości, brak tej największej z potrzeb kształtuje ludzi na całe życie. Ciekawe jest też i to, że nawet jak dzieci agresywnych rodziców zmieniają środowisko, to ich skłonność do agresji pozostaje. Nawet jeśli przystosują się do zasad nowego środowiska i funkcjonują w nim poprawnie, to w życiu prywatnym, w czterech ścianach swoich domów nie zmieniają swoich skłonności i zachowania.

Często, spotykając się z agresją, zdajemy pytanie: jak sobie radzić z takimi ludźmi?

Myślę że najlepszą receptą jest ta samurajska przypowieść:

- Jeśli ktoś przychodzi do ciebie z podarunkiem i ty go nie przyjmujesz,

to do kogo wtedy należy ten prezent? - spytał samuraj.

- Do darczyńcy.- odpowiedzieli uczniowie.

- To samo dotyczy zawiści, złości i obelg. Jeśli nie są przyjęte,

pozostają własnością osoby, która nosi je w sobie. - rzekł ich nauczyciel.

ps. w części drugiej, fragmenty cytowanych artykułów z wywiadów i opracowań naukowych  jako materiał źródłowy, z którego korzystałam.

Zachęcam również do przeczytania.