P A S Z T E T  Z  B O R S U K A

Tylko raz jadłem potrawę z borsuka,  pasztet zrobiony przez mamę. Nie zdarzyło mi się też nigdy, abym gdziekolwiek widział jakieś danie z tego, będącego pod ochroną, sympatycznego zwierzaka, jakkolwiek w wydanej nie tak dawno książce kucharskiej  spotkałem, ku memu zaskoczeniu, kilka przepisów na danie z mięsa borsuczego, między innymi na pasztet.

Późną jesienią roku czterdziestego piątego znaleźliśmy się w zupełnie obcym dla nas kraju, w opuszczonym gospodarstwie, wśród  różniących się od nas ludzi, dla których byliśmy śmiesznymi dziwolągami z zacofanych i biednych kresów. Zbliżało się Boże Narodzenie, a my mieliśmy na stół świąteczny trochę ziemniaków, mąki , oleju  i  słoniny, a Biała dawała codziennie trochę mleka, nie było więc głodu.

Ojciec z małym wujkiem Adasiem potrafili jednak, w razie potrzeby, z pełnej trudu i mało romantycznej epoki rolnictwa  cofnąć się do  wcześniejszej,bardziej ryzykownej i wymagającej więcej sprytu, epoki myślistwa. To, co robili w polu, mogło dać plony dopiero za rok, zaś święta były za miesiąc. Sama natura podsunęła im świąteczne danie.

„Jak oni złapali tego borsuka” - myślałem zaglądając i wkładając kij do każdej nory w zagajniku nad torami kolejowymi, gdzie chowały się dzikie króliki, zakładały gniazda wrony  i rosły jeżyny. Nory były ciche i zdawały się puste jak klepisko naszej nowej wielkiej stodoły. Całego borsuka nadzianego farszem z cebuli, kaszy i słoniny, z zaszytym nićmi brzuchem, obłożonym plasterkami słoniny, upiekła mama w piecu chlebowym, w którym piekła również pampuszki, podpłomyki,  kucmaki i kiszki. Nikt w okolicy nie miał na stole świątecznym tak wyszukanej potrawy. Zaden z moich rówieśników w Wieldządzu nie nosił też robionych własnoręcznie przez ojca butów z cholewami. Całą zimę smarowałem je borsuczym sadłem.

Skóra borsuka, porośnięta długimi włosami w czarno - białe cętki, wisiała długo na strychu, dopóki nie posiekały jej na sitko mole i ojciec musiał wyrzucić ją na gnojownik. Gdy zjedliśmy borsuka, codziennie na śniadanie były gotowane ziemniaki, na obiad ziemniaki odgrzewane ze skwarkami, zaś na kolację cebula z olejem i chleb. Urozmaicałem sobie ten jadłospis pestkami dyni, oraz buczyną.

Potem już nasz świąteczny jadłospis nie różnił się od potraw spożywanych przez naszych sąsiadów i nie było w nim oryginalnych dań. Na każde święta ojciec zabijał tłustą świnię, z której szynki, boczki, słonina i kiełbasy wisiały na strychu przy kominie, gdzie była wędzarnia. Całą świnię po zabiciu opalało się na dworze za świniarnią wiechciami słomy tak długo, aż  skórka na słoninie zarumieniła się na kolor złocistobrązowy. Dzieci dostawały czasem do zabawy, szeleszczący po wysuszeniu, balon z nadmuchanego pęcherza świni.