Kubki smakowe w akcji

Każdy z pewnością wie, co to są kubki smakowe i gdzie się znajdują. Kubki smakowe to nic innego, jak zbiorowiska receptorów smaku. Są rozmieszczone na języku w tzw. brodawkach smakowych, ale także na podniebieniu, w nabłonku gardła, w górnej części przełyku oraz nagłośni, czyli w fałdzie zamykającym wejście krtani. A jak odczuwamy smak? Ano tak, że kiedy jemy, substancje pokarmowe rozpuszczają się w ślinie i drażnią rzęski komórek smakowych, które są umieszczone w zagłębieniach kubka, i to ich pobudzenie, przekazywane jest za pośrednictwem nerwów czuciowych do kory mózgowej.... I już wiemy, co jemy, i jak nam to smakuje. Ot i cała filozofia odczuwania smaku.

Kto kocha jeść, wie doskonale, jak ważną rolę odgrywają kubki smakowe. Bez nich, jedzenie nie dostarczałoby żadnych rozkoszy podniebienia. A suto zastawiony stół nie byłby niczym atrakcyjnym.

Kubki smakowe rozróżniają pięć rodzajów smaku odpowiadających w przybliżeniu ważnym grupom substancji chemicznych obecnym w pożywieniu. A to: słodki, słony, kwaśny, gorzki i umami (odkryty dopiero w 2001 r.).

Liczba kubków smakowych u człowieka zmniejsza się z wiekiem i w okresie starości występuje ich już o połowę mniej. Przypuszcza się, że starsi ludzie dlatego niewiele jedzą, ponieważ w sędziwym wieku ich kubki smakowe nie odczytują już smaku słonego i słodkiego. A to przede wszystkim te dwa smaki przyciągają nas do stołu. Jednak i w dużo młodszym wieku, choć kubków smakowych mamy jeszcze odpowiednią ilość, często pozbawieni jesteśmy doznań smakowych. I to na własne życzenie. Niestety! Za przyczyną chociażby nadmiaru wypijanych alkoholi, czy też wypalanych papierosów. Alkohol i nikotyna skutecznie upośledzają kubki smakowe.

Na poprawę funkcjonowania kubków smakowych wpływ ma właściwa higiena jamy ustnej, polegająca nie tylko na czyszczeniu zębów, ale także języka i wewnętrznej powierzchni policzków.

Wrażliwość na różne smaki, zwłaszcza gorzki i słodki, uwarunkowana jest genetycznie, a więc odmienna jest u każdego człowieka. Wyostrza się zwłaszcza u kobiet w ciąży. Wiem, co mówię, bo kiedy sama byłam w ciąży, to moja wyostrzona do entej potęgi wrażliwość spowodowała, że nagle nie mogłam znieść smaku pomidorów. W „normalnym stanie” za nimi wręcz przepadałam.

Kubki smakowe najlepiej działają u dzieci. Niedaleko jak wczoraj miałam sposobność się o tym przekonać, kiedy mojemu 5-letniemu Wnuczkowi robiłam na drugie śniadanie jego ulubiony twarożek z różnymi posiekanymi warzywami. Taki najbardziej lubi. Były w nim: rzodkiewka, ogórek, cukinia, sałata zielona, natka pietruszki, szczypiorek, koperek i nawet kiełki pszeniczne. Mój Wnuczek na widok miseczki twarożku, uszczęśliwiony, zabrał się do jedzenia. Ale kiedy pierwszą łyżeczkę włożył sobie do buzi, nagle ją wykrzywił i zawołał: — `Łee... nie ma papryki!`

Przyznam szczerze, że w pierwszym momencie zaniemówiłam. No bo jak taki brzdąc może — w takim miszmaszu — wyczuć braku jednego składnika? Papryki. Widać, że może. Receptory smakowe u dzieci nie są jeszcze niczym złym upośledzone i działają jak natura przewidziała.