Poznałam sporo Czeczenek osobiście w latach 2006-2007. Był u nas w mieście obóz dla uchodźców. Rozmawiałyśmy dużo - po polsku, po rosyjsku, jak się dało. Poznałam wstrząsające historie tych kobiet. Napisałam wtedy o nich minireportaż. Jeśli odgrzebię w zasobach dysku, wkleję.

Nie jest tak przecież, że tamte wszystkie wojny przedtem i potem dzisiaj i jutro nic nas nie obchodzą!

One niszczą fizycznie i materialnie tamte narody, ale rykoszetem biją w cały kulturalny cywilizowany duchowy nasz świat!

Znalazłam ten wspomniany tekst, ale tu wrzucam fragment, bo całość nadaje się do znacznej obróbki (dawne moje pisanie pozostawia więcej do życzenia niż dzisiejsze):

"Porozumiewam się z Czeczenami po rosyjsku, bo na szczęście na tyle znam ten język, aby prowadzić w nim luźną, potoczną konwersację.

Pierwsza Czeczenka, z którą miałam okazję rozmawiać, miała na głowie zwyczajową chusteczkę, strój osłaniający od stóp i dłoni po szyję - wyjaśniła: - to kwestia tradycji, kultury, religii. Kwestia właściwie nieistotna, bo istotą człowieka jest jego stosunek do innych ludzi.
Na pytanie o to jak czuje się w Polsce, odparła, że bezpiecznie: - Zdzies` nie strieliajut.

Inna kobieta - z małej osady, niedaleko Groznego, opowiadała o swoich marzeniach. Chciała uczyć się, zdobywać wiedzę, studiować, ale decyzją rodziny, w wieku piętnastu lat wyszła za mąż. Obecnie, w wieku 32 lat, jest matką czworga dzieci - dwoje z nich przebywa w Polsce, a pozostała dwójka z ojcem, w Belgii. Choć młoda i zdolna, nie mówi po polsku, odkąd jej polszczyznę publicznie wyśmiano i wyszydzono (zacięła się, zablokowała). Zazwyczaj więc milczy.

Kolejna rozmówczyni, to starsza otyła kobieta, poruszająca się z trudem, z ciężkim charakterystycznym oddechem. Przed pięcioma laty w Groznem w jej kolana trafiły kule podczas ostrzału; jedna z nich utkwiła w tak fatalnym miejscu, że nie podjęto się w Czeczenii jej usunięcia. Tutaj, w Polsce, czeka na operację i ulgę, bo ból przeszywa przy każdym kroku. Po polsku nie mówi zupełnie, nie potrafi - Ja stara, nie smagu. Bywała u mnie z wnuczką - śliczną, zdolną dziewczynką, wzorową uczennicą klasy szóstej szkoły podstawowej. Dziewczynka polską mowę opanowała do perfekcji, trudno w jej świergotaniu dopatrzeć się choćby naleciałości obcego akcentu. Jej mamę uprowadzil

Jej mamę uprowadzili w Groznem sołdaty - zaginęła i wszelki słuch o niej. Ojca zaś, potok zdarzeń rzucił gdzieś do Europy Zachodniej.