GORSZY SYN

Te sytuacje mają miejsce już od samego początku. Bóg się wtrąca, inspiruje i dokonuje wyboru za rodziców. Jeden z synów ma być tym gorszym, a wskazuje go palec z nieba.

Pierwsi bracia to synowie Adama. Abel jest pasterzem. Kain jest rolnikiem. Obaj składają ofiary z pracy swych rąk. Ofiara Abla zostaje przyjęta, ofiara Kaina zostaje odrzucona. Kain jest oburzony i nie wie o co chodzi. Bóg udaje, że też nie wie o co chodzi ( Genesis 4. 4 – 7). Wzgardzony Kain zabija brata i stosuje technologię boga: udaje, że nie wie o co chodzi. Stateczny Kain zostaje wyklęty i przemieniony w koczownika ( „bieguna”). A chciał być rolnikiem… Bóg  nie lubi rolników.

Podobnie rzecz odbywa się z Abrahamem. Abraham z Sarą  nie mają potomstwa i ta wymyśla, by Abraham spłodził potomka z jej służebnicą, Hagar ( Agar)- Genesis 16. 2 – 3. Hagar przestaje okazywać szacunek swej pani, ta jest oburzona i skarży się Abrahamowi. Ten, mimo, że Hagar zachodzi w ciążę, pozwala ją wyrzucić ( Genesis 16. 6). Z drogi ucieczki zawraca ją anioł wysłany przez boga, karze jej się ukorzyć przed Sarą. Rodzi się Ismael. W Genesis 17 Abraham słyszy obietnicę, że Sara urodzi mu syna, tego, który ma być tym lepszym.

Genesis 17. 19:I rzekł Bóg. Zaiste, Sara, żona twoja, urodzi tobie syna, i nazowiesz imię jego Izaak; i utwierdzę przymierze moje z nim, umową wieczną, i z nasieniem jego po nim. 20: O Ismaela też wysłuchałem cię; oto, błogosławiłem mu, i rozrodzę go, i rozmnożę go bardzo wielce. Dwanaście książąt spłodzi, i rozkrzewię go w naród wielki. 21: Ale przymierze moje utwierdzę z Izaakiem, którego tobie urodzi Sara, o tym czasie w roku drugim.

Bóg więc wyraźnie wskazuje, że pierworodny to nie ten najważniejszy – to, że tak ma być. To nie ojciec decyduje, który z synów ma być tym najważniejszym.  Bóg wyraźnie wskazuje Abrahamowi, którego syna ma faworyzować. Sieje nasiona konfliktów w rodzinach, którymi się interesuje i opiekuje. Sarę kłuje w oczy Ismael, pierworodny Abrahama i namawia go, by wyrzucił Hagar wraz z synem. I bóg namawia Abrahama: zrób tak jak mówi Sara. I Abraham wyrzuca Hagar z Ismaelem. Tym razem ostatecznie.

W Genesis 25 Rebeka, żona Izaaka, modli się, a bóg obiecuje jej bliźniaki. Genesis 25. 23: I rzekł jej Pan: dwa narody są w żywocie twoim, i dwojaki lud z żywota twego rozdzieli się, a jeden lud nad drugi lud możniejszy będzie, i większy będzie służył mniejszemu. Bóg wciąż jeszcze nie porzucił swych preferencji – żaden stabilny rolnik mu się nie podoba, on woli takich szwendolących się tu i tam pasterzy koczowników. Całe szczęście, że Rebece nie trafiły się pięcioraczki i z bliźniaków łatwiej jest wybrać. Pierworodny Ezaw został rolnikiem, więc u tego boga szans nie miał. Drugi, Jakób został koczownikiem. Znając historię rodzinną dla Ezawa powinno być jasne, jak to się skończy, on jednak poczyna sobie dość niefrasobliwie. Tu jednak dla boga nie jest już tak prosto, bo Izaak, ojciec dzieci, ma inne zdanie. Można jednak załatwić sprawę od zaplecza, dogadać się z Rebeką. Genesis 25. 28: I miłował Izaak Ezawa, iż jadał z łowu jego; Rebeka zaś miłowała Jakóba.

Kiedy Ezaw jest głodny i w krotochwilnym nastroju, sprzedaje swe pierworództwo Jakóbowi za szybki posiłek, ale to tylko ugoda między nimi. O tym co kto dostanie w spadku i tak decyduje Izaak, ojciec chłopców. Bo pierworodny dostaje więcej i jest faworyzowany. Tu już się to zaczyna: pierworodny, taka tradycja. Bóg jednak ma inne zdanie. Załatwia sprawę z Rebeką, nie z Izaakiem, skoro ten ma inne preferencje. Genesis 27 to opis tej intrygi. Izaak już sprawdza historie na macanego, wzrok mu szwankuje. Rebeka knuje i prowadzi Jakóba. Ten kłamie i udaje Ezawa, otrzymuje więc błogosławieństwo ojca. Ezaw jest wściekły i planuje zemstę, więc Rebeka – matka – nakazuje Jakóbowi ukrycie się. Ezaw skoligaca się z pierworodnym swego dziadka, Ismaela. Jakób też wybiera kazirodztwo, ale wradza się w inną odnogę rodziny. Jakóbowi uwiera to, co nawyprawiał z bratem i chce się pogodzić. Rozdziały 22 i 23 opowiadają o tym jak się przymila Ezawowi. Ten pozwala załagodzić konflikt. Bogu znów się udało postawić na swoim, ale tym razem udało się na miękko, bez rozlewu krwi między braćmi. Być może obaj znali dzieje rodzinne i nie chcieli dać się wkręcić w rodzinny rozlew krwi.

Kiedy jednak Jakób się starzeje, swojemu synowi nakazuje przyprowadzić wnuki. Chce je pobłogosławić. Znów błogosławieństwo omija pierworodnego, Józef jest zdziwiony, ale Jakób się upiera: tak ma być. Przykład idący z góry jest powielany tak jak w poprzednich pokoleniach. Tak jak wspieranie kazirodztwa.

Po to utrwala się zwyczaje, obyczaje, tradycje, by burzyła je boska interwencja?