A dzisiaj czym się pocieszysz i rozerwiesz?

Ponurym obrazkiem co krok?

Cmentarzem na powitanie

Każdej wioski? Boże-ż ty mój!

Rozebrane cegła po cegle rozkoszne pańskie dworki,

I cegły te akuratnie potem złożone w sześciany!

Olbrzymi sad przy pałacach

Przez stulecia całe tak z troską dopieszczany

Pod chłopskim toporem legł jak pod nawałnicą  -

I wieśniak się cieszy, ileż to  drewna z tego na opał wyszło!

Czerstwa jest dusza ruskiego chłopa.

Czy taki kiedy poduma nad tym, że dąb,

Właśnie przez niego siekierą powalony,

Mój dziad własnymi rękoma

Wieki temu sadził?

Że ot, pod tą kiedyś tak piękną jarzębiną

Biegały nasze dziateczki-panięta,

I Haneczka i Wieroćka

Bawiły ze mną w chowanego?

Że tutaj, pod tą lipą,

Żona wyznała mi, że jest brzemienna

Gawriuszą, naszym pierworodnym,

Chowając jak wiśnia zapłonioną

Cudną buzię na mym ramieniu?..

Liczy się tylko to, co jemu-chłopu wygodne -

Z wielką radością skorzysta z każdego cudzego majątku!

Przejeżdżać teraz przez pańskie niedyś wioski nie masz sumienia,

Kiedy widzisz, że chłopstwo

Na twój widok wcale nie rusza się z miejsca.

Nie szlachetną jak dawniej dumę,

Lecz żółć gorzką w piersi czujesz.

1865