Kiedy Pogorszański zaznajomił się z treścią tego dokumentu, oczy jego, dotychczas mętne i bez wyrazu, ożywiły się. Przed tym jak do tej pory tylko zwykłym sprawozdawcą nasiadówek i posiedzeń raptem zostały otwarte wprost niebywałe olśniewające stylistyczne perspektywy twórcze.

- I za to wszystko - jedyne 25 tugryków, czyli 25 mongolskich rubli. - niecierpliwie rzekł głodny jak wilk Wielki Kombinator.

- Nie mam mongolskich rubli, - odpowiedział pracownik gazety związkowej, kurczowo trzymając w rękach samouczek Bendera.

Ostap łaskawie zgodził się wziąć należność w rosyjskich rublach, po czym zaprosił Gargantuę, którego nazywał już *kumem i dobroczyńcą*, i wraz z nim skierował się do wagonu restauracyjnego, gdzie przyniesiono im karafkę wódki z kostkami lodu, sałatkę jarzynową oraz wielki i ciężki jak podkowa kotlet. Po wódce, która spowodowała w ich głowach lekki zamęt, nasz bohater przekazał swemu kumowi i dobroczyńcy tajemniczą wiadomość, że w Północnym Miasteczku ma nadzieję odnaleźć człowieka, który jest mu winien niewielką sumkę. Kiedy tylko tak się stanie, zaprosi wszystkich korespondentów na wielką ucztę. W odpowiedzi Gargantua zrewanżował się długą przekonywującą przemową, w której jak zwykle nie można było niczego zrozumieć. Bender wezwał bufetowego, spytał go, czy mają tu szampana oraz ile mianowicie butelek, co jeszcze jest w menu delikatesów i w jakich ilościach, po czym wyjaśnił, że za dwa dni zamierza wydać bankiet na cześć swoich kolegów po piórze. Bufetowy zapewnił, że zrobi wszystko, co tylko w jego mocy: - Zgodnie z zasadami gościnności, - nie wiadomo dlaczego dodając uwagę na końcu.

W miarę jak pociąg zbliżał się do miejsca, w którym miały się spotkać oba odcinki budowanej magistrali, dzikich koczowników pojawiało się coraz więcej. W czapach podobnych do chińskiej pagody zjeżdżali ze wzgórz prosto na skróty do linii kolejowej. Pociąg specjalny z łoskotem chował się w skalnych porfirowych wyrobiskach, minął nowy, z trzema przelotami most, którego ostatnie przęsło postawiono zaledwie wczoraj, i zaczął pokonywać słynną Kryształową Przełęcz. Jej imię rozsławili budowniczowie magistrali, którzy wszystkie te roboty - tak związane z drążeniem tuneli, jak i z układaniem podwójnych torów - wykonali w ciągu trzech - zamiast zaplanowanych ośmiu - miesięcy.

Wagony stopniowo zaczęły przypominać zwykły dom - tyle że na kółkach. Obcokrajowcy, którzy z Moskwy wyjechali w twardych jak z aptekarskiego fajansu kołnierzykach, w ciężkich jedwabnych krawatach oraz w garniturach z sukna, poluzowali pasy i szelki. Dzień w dzień panował straszny skwar. Jako pierwszy zmienił swoją garderobę Amerykanin, który z zawstydzeniem pośmiewając się wyszedł z wagonu w dziwacznym stroju. Miał na nogach żółte grube trzewiki, pończochy oraz spodnie do golfa; na jego nosie były rogowe okulary, a całości dopełniała rosyjska zapinana z boku, ludowa wyszywana haftem krzyżykowym koszula. I im bardziej robiło się gorąco, tym mniej nasi goście pozostawali wierni idei europejskiego stroju. Koszule rosyjskie, apaszki, gejsze, fantazyjne bezrękawniki, tołstojki, podrabiane tołstojki i półtołstojki, odesskie sandały i klapki kompletnie przeobraziły wygląd tych przedstawicieli prasy świata kapitalistycznego.

Tymczasem pracowita *owieczka*, obwieszona flagami i girlandami, późną nocą przytaszczyła nasz międzynarodowy pociąg na stację Grzmiący Klucz - miejsce spotkania obu budowanych odcinków magistrali. Kinooperatorzy pozapalali rzymskie świece; w ich ostrym białym świetle stał naczelny dyrektor budowy, w nerwach wpatrując się w pociąg. W wagonach było ciemno. Wszyscy spali. Jedynie rządowa salonka jaśniała wielkimi kwadratowymi oknami. Jej drzwi szybko otwarły się, i na podest peronu zeskoczył przedstawiciel rządu.

1931