SZOSZONI

Tak, wiem, to pejoratywne miano Ukraińców funkcjonujące w powszechnym obiegu. Są brzydsze – świadczące o wrogim, nie lekceważącym stosunku – jak na przykład Ukry.

Są z nami i nie znikną, trzeba nauczyć się z tym żyć. Negatywny stosunek, jaki wielu z nas ma do nich ma swe korzenie w historii, ale trudno nie zauważyć, że władze polskie mocno się napracowały – świadomie, celowo, czy nie – by go spotęgować. Pomoc uchodźcom? Czy nie przesadzili, przesłodzili? Ja uważam, że tak.

[ Dwie historie.

Pierwsza. Ukraiński lekarz, który z rodziną wylądował w Kielcach. Sąsiedzi pomogli w nostryfikacji dyplomu i znalazł pracę we Włoszczowie, i mieszkanie tam, komunalne. Przez kilka pierwszych miesięcy – może ktoś mu o tym mówił, a on to wyparł, a może nie – gratis, czyli urząd miasta albo szpital finansowali je, czas aklimatyzacji. A potem: czas płacić rachunki za nie. Jego reakcja? – Jak to ja mam płacić, przecież jestem Ukraińcem!

Druga jest z dworca, na który przybywają uchodźcy. Tam funkcjonuje punkt info, a tam, między innymi darmowa woda, bo środek lata. Podchodzi spragniony Polak. Nie, woda jest tylko dla Ukraińców.]

Takich sytuacji było wiele. Tak wiele, by miejscowi poczuli się ludźmi gorszej kategorii w sytuacji, gdy faworyzuje się Ukraińców. Dostęp do opieki medycznej. Obsługa w urzędach. Aż po takie duperele jak serwis kulturalny info w kieleckiej telewizji, o koncertach, wystawach i innych takich, gdzie dodano dubbing ukraiński dość skutecznie zagłuszający to, co prezenterka mówiła po polsku. No i wszędzie ukraińskie barwy narodowe. Na więzieniu, które Antoni Heda rozbił w 1946, by uwolnić więzionych przez komunę, a obecnie zamienionym w miejsce pamięci, ukraińska flaga była absolutnie z dupy.

Przesłodzili.

Ale bywały też kuriozalne sytuacje. Albo wręcz KURIOZALNE. Dwie znalazłem w książce „Wolność albo śmierć”, zapisie panelu dyskusyjnego, sygnowanej przez Manufakturę Inny Świat, ACK Galicja i Wydawnictwo Czarny Kruk. Po lutym 2022 pojawiło się u nas wielu wrażliwców społecznych z zachodniej Europy, by pomagać. Jeden z wolontariuszy przybył, by pomagać uchodźcom w obozach. Na miejscu dostarczył wiele radości tubylcom: jakich obozach? To wiele mówi o myśleniu o takich sytuacjach ludzi stamtąd – oni zamykają uchodźców w obozach, by im pomagać. Inny wolontariusz stamtąd chciał wynająć kwaterę – ale wszystkie są zajęte przez uchodźców. Kto patrzy realnie na świat wie, że tacy pomagacze pomagają, bo w ten sposób prostują swoje życie, ale per saldo dla wszystkich wychodzi to na plus.

Razi, gdy Ukrainiec gorąco wyraża swój patriotyzm tu, wobec nas. Sytuacja, gdy siedzimy z nimi na ławce przed blokiem – Czarnów, Kielce – przychodzi mój kolega i usiłuje się z nimi dogadywać w łamanym ukraińsko rosyjskim, a oni reagują agresją: nie mów do mnie po rusku! Kontrowersyjne jest w tej sytuacji to, że przybysze mówią nam jakim językiem mamy się u nas posługiwać.

Ja w pracy to widzę i budzi to mój absmak. Na parkingu przed firmą wypasione furki z ukraińskimi proporczykami. Tryzuby tu i tam ( a ja akurat rozumiem kontekst – co to znaczy dla nas, a co dla nich) – szablon! Odbity na kasku! No i konflikty mające swe źródło w ich stosunku do porządku wokół siebie ( syf w szatni po ich śniadaniu).

Razi ten patriotyzm wyrażany tu, a nie tam, gdy ukraińskie ministerstwo obrony narzeka na brak rekrutów. Ale. Przegadałem ten temat z wieloma znajomymi. Ten szok jest tylko na pierwszy kontakt, gdy się jednak przyjrzeć mu bliżej, wszystko staje się jasne. Zrozumiałe. Bo tam zrobiono wiele, by zbrzydzić obywatela do państwa. Nawet już w czasie konfliktu na wielką skalę dochodziły wieści o tym, że kradnie się pomoc, ona nie dociera, choć była wysłana. Wielu tam doskonale zarabia na wojnie i ludzkim nieszczęściu. Im dłużej ono będzie trwać, tym więcej zysków. Korupcja mająca tam długie tradycje. Pamiętam niechęć do wódki „Wołodymyr”, która mimo, że smaczna, to raziła miejscowych nazwą. Tam wielu nie identyfikuje się z państwem – dla nich państwem oligarchów. Porównajmy się. Dziś wielu to mówi: ta wojna może i do nas zawitać. Więc porównajmy się z Ukraińcami i zastanówmy się, jak my zachowalibyśmy się w na ich miejscu. Jedną z dróg znajdujemy w książce „Wolność albo śmierć”, fakt jakoś dziwnie niemedialny. Inna historia jest nam znana. Obie to uznanie konieczności walki z najeźdźcą, ale wobec braku poparcia dla bronionego państwa. Prawicowy pułk Azow to nie była jednostka wojskowa, ale milicyjna, ochotnicza. I o niej słyszeliśmy. A batalion Wołat? Międzynarodowy Legion Obrony Terytorialnej Ukrainy? A Mobilna grupa ds. remontu broni strzeleckiej im. N. I. Machny? Nie, nie piszą o nich w tej książce, ale wieńczy ją album ze zdjęciami tych jednostek. Nie w obronie tego państwa, ale przeciw temu samemu wrogowi. To jedna z dróg, jedna z reakcji na taką sytuację. Skłaniam się ku niej.

Wybranie drugiej opcji deklarują młodsi ode mnie koledzy. To druzgocąca recenzja dla elit politycznych naszego państwa. Oni mówią: nie będziemy walczyć za Tuska, Kaczyńskiego, Morawieckiego, Czarzastego, Hołownię, Kosiniaka Kamysza. Uciekniemy , tak jak Ukraińcy. Nie oddamy życia dla ich majątków i władzy.

Ukraińcy mnie też wielokrotnie irytują swym zachowaniem w przestrzeni publicznej. Ale rozumiem dlaczego tu są.