Nie ma granic to ruskie po wsiach picie?

A mierzyliście to granice wieśniaczej doli?

Macie choć jakąś miarę dla wszelkich naszych mozołów?

Wino powala naszego brata,

A nieszczęście niby go głaszcze?

Ciężka znojna harówa

W krzyżu go nie łamie?

Chłop niedoli swej nie liczy,

Z każdą biedą, jaka by nie była,

Jak może, tak walczy.

W pocie czoła, dzień w dzień się trudząc,

Nie myśli wcale o tym, że siły swoje wniwecz zedrze,

Czemu więc miałby nad flaszeczką

Zastanawiać się, że skończy

Na śmierć zapity w przydrożnym rowie?

Co tak nas palcami wytykacie,

Kiedy w sztok pijani leżymy

Jak te robaki marne?

Lepiej byście się przyjrzeli temu,

Jak ci sami chłopi skoszone siano,

Po deszczach całe namoknięte, z wody wloką,

By choć coś z tych swoich krwawych pokosów

Na zimę dla głodnych bydlątek zratować!

Tam, gdzie konie po brzuch całe się zapadają w bagnie,

Gdzie i bez żadnego ciężaru na karku,

Na piechotkę przedzierając się, życiem swoim ryzykujesz,

Tam nasze chłopstwo

Po kępach, po zalanych koleinach

Jak te płazy gmerają się, pełzną, czołgają się

Z plecionym koszem mokrej trawy na plecach,

A każdy z wysilenia tego mało nie trzaśnie!

Pod skwarnym bezlitosnym słonkiem

Bez czapki, zalani krwawym potem,

Cali po czubek głowy w błocie,

Pocięci do krwi ostrym sitowiem,

Do żywego pokąsani przez komary, gzy i meszki -

Czyżby nie byli bardziej malowniczy od tych,

Co to teraz leżą ot, tutaj,

Wzdłuż całej tej polnej nocnej drogi?

1865

........................................................

/Uwaga: zdjęcie własność tłumacza/