Popatrzmy na same tylko tytuły wierszy poety z tego cyklu: `` Cmentarz waszawski``, ``Testament``, ``Las Ardeński`` 1), ``Ballada o tym, że nie zginiemy``, ``Ołtarz`` 2), ``Nike która się waha 3). Czy jest tu miejsce na jakiś bunt, na  kontestację? To jest liryka płaczu nad grobami poległych.

Pytanie, jak długo może trwać Święto - i pamięć! - Zmarłych? Od końca wojny do daty publikacji upłynęło przecież całe dziesięciolecie!

Co dzieje się z poetyką Herberta później, już p o jego licznych podróżach nie na wschód przecież - na południe, na zachód i na północ Europy - za Żelazną Kurtynę? Subsydiowany przez socjalizm i przez socjalizm wysoko uhonorowany poeta nigdy nie jeździł do ZSRR.

W 1961 r. ukazuje się drugi zbiór tekstów Herberta pt. ``Studium przedmiotu``.

Co to jest: studium przedmiotu? W sztukach wizualnych to inaczej - z francuskiego tzw. nature morte, martwa natura, czyli głęboka penetracja - rodzaj wiwisekcji na oczach obserwującej widowni - rozczłonkowanie na części elementarne czegoś, w czym nie ma żadnego śladu życia. Spójrzmy na tytuły wierszy z tego zbioru: ``Pudełko zwane wyobraźnią``, ``W pracowni``, ``Gauguin. Koniec`` 4), ``Na pomoc Pompei`` 5), ``Szuflada``, ``Kamyk``, ``Drewniana kostka`` ``Ostrożnie ze stołem``.

Dlaczego - mimo darmowych wojaży po bogatej i stosunkowo niezniszczonej powojennej Europie - od zbiorowego cmentarza, jakim wtedy była Warszawa, do świata martwych przedmiotów rzut - dosłownie -  beretem?

Tylko niby po co miałbyś pisać - po herbertowsku otwarcie i szczerze - o powalonej na gruzowiska współczesnej sobie wciąż żywej Polsce - i Polakach, co nie zginęli, póki my żyjemy?

-------------------------------------------------------

1) Las Ardeński - od 16 grudnia 1944 r. do 25 stycznia 1945 pole działania hitlerowskiej ofensywy, która pochłonęła według różnych danych od 70-80 tysięcy zabitych żołnierzy amerykańskich oraz od 60-140 tysięcy ofiar po stronie niemieckiej;

2) Ołtarz - w świadomości zbiorowej od zawsze miejsce uświęcone krwią;

3) Nike - uskrzydlona grecka bogini zwycięstwa; jej przechowywana w paryskim Luwrze rzeźba znaleziona na greckiej Samotrace jest pozbawiona ramion i głowy;

4) Gauguin - Paul Gauguin (1848-1903), słynny birbant i kochanek, peruwiańskofrancuski malarz-amator, znany na świecie portrecista wielu nastoletnich ``dzikich`` Thaitanek; zmarł w stosunkowo młodym wieku na atak serca;

5) Pompea - miasto w pobliżu Neapolu zasypane w 79 r. naszej ery popiołami Wezuwiusza; do dzisiaj odkopano 2/3 wszystkich pompejańskich budynków i ulic - wraz z ludźmi, którzy tam zginęli.