Autor | |
Gatunek | popularnonaukowe |
Forma | artykuł / esej |
Data dodania | 2024-03-07 |
Poprawność językowa | |
Poziom literacki | |
Wyświetleń | 352 |
W kulturze XXI wieku trudno wskazać dominujący trend. Obecnie łatwo odnaleźć sztukę w każdym nurcie, czy też po prostu eklektyczną mieszaninę różnych form. Komercjalizm miesza się ze sztuką wysoką, niezależną, w dowolnych proporcjach. Rodzaje mediów przenikają się wzajemnie, dzieło muzyczne skomponowane na potrzeby filmu może żyć jako odrębna symfonia. W 2016 roku laureatem literackiego Nobla został piosenkarz Bob Dylan, a uhonorowany w następnym roku Kazuo Ishiguro był również autorem scenariusza filmowego nominowanego do Oscara. Książki, które okazują się bestsellerami, szybko mogą liczyć na filmową adaptację, jak na przykład „Kod Leonarda da Vinci” Dana Browna. Powieść ukazał się w 2003 roku, a już trzy lata później do kin weszła jej ekranizacja. Saga o Harrym Potterze autorska J. K. Rowling, wychodząca na przełomie wieków, doczekała się nie tylko filmów, ale także gier, gadżetów, sztuki teatralnej, a nawet własnego festiwalu.
Sama „sztuka wysoka” często oddala się od przeciętnego człowieka. Głośnym przypadkiem była instalacja artystyczna składająca się z przyklejonego do ściany banana. Inny artysta w ramach swojego performance`u zerwał owoc ze ściany i go zjadł. Trzy inne wersje tej samej pracy z bananem zostały sprzedane za 120 tysięcy dolarów. Co więcej, inny artysta pozwał autora pracy o naruszenie praw autorskich. Takie przypadki sprawiały, że sztuka wysoka zmieszała się z chałturą w oczach opinii publicznej.
Postępujący komercjalizm stał się zwłaszcza widoczny w zakresie sztuki filmowej. O ile nie da się jednoznacznie określić, który film jest lepszy, to tyle łatwo wskazać, który film więcej zarobił. Najdroższy film w historii, „Avatar” zdobył tylko 3 nagrody amerykańskiej Akademii Filmowej na 9 nominacji, ale został najlepiej zarabiającym filmem swoich czasów, a także był przełomem, jeśli chodzi o efekty specjalne. Szczególną popularność zdobyło Marvel Cinematic Universum, saga o komiksowych superbohaterach, której filmy (czasem określane nawet jako „kinowy serial”) stały się najbardziej dochodową marką filmową w historii. Hollywood zdominowało światową kinematografię, chociaż w 2020 roku Oscar dla najlepszego filmu powędrował do koreańskiej produkcji „Parasite” - film zdobył także 3 inne statuetki. Krytycy wskazują, że Hollywood coraz bardziej stara się zaspokoić oczekiwania chińskiego rynku, licząc na zarobek w Kraju Środka. Tymczasem wydaje się, że niezależne ambitne produkcje stały się w większym stopniu domeną niższych budżetów i festiwali filmowych.
Muzyka kontynuowała kierunek obrany jeszcze w XX wieku. Każdy styl ma swoich artystów, a i nie brakuje mieszanin rozmaitych nurtów. Wśród najbardziej popularnych gatunków od pewnego momentu wymienia się rap. Jednym z najlepiej sprzedających się artystów muzycznych w XXI wieku jest angielska wokalista Adele. Najistotniejsze zmiany zaszły jednak z perspektywy biznesowej: spadała sprzedaż muzyki na nośnikach fizycznych, a wzrastała wartość sprzedaży cyfrowej oraz streamingu. Głównym źródłem dochodu dla artystów stało się koncertowanie; ceny biletów poszybowały w górę. W przypadku wydarzeń cyklicznych, które wyrobiły sobie renomę, normą jest, że bilety rozchodzą się w ciągu kilku godzin po trafieniu do sprzedaży, nawet jeśli program czy występujący artyści nie są jeszcze znani.
Branża gier komputerowych również wkroczyła w świat kultury jako kolejne medium i artystyczny sposób wyrazu. Rozwój techniki przyniósł nowe możliwości w zakresie opowiadania historii i mechaniki samej gry. Chociaż często jest to dziedzina niedoceniana, czy wręcz pomijana, nie sposób odmówić niektórym fabułom cyfrowych rozgrywek głębi i skompilowania. Przykładem może być gra „Last of Us”, na podstawie której powstał także dobrze oceniany serial. Oparta na książkach Sapkowskiego seria gier Wiedźmin przez krytyków została oceniona jako arcydzieło. Najwyżej wycenianą franczyzą medialną od przełomu wieków jest japońska marka Pokemon – pierwotnie seria gier konsolowych, która obecnie w ofercie ma również filmy i seriale animowane, film aktorski, komiksy, gry karciane i całe mnóstwo akcesoriów.
oceny: bezbłędne / znakomite
BARDZO WĄSKI DO NIEJ DOSTĘP ORAZ ELITARNOŚĆ,
/co z marszu eliminowało przypadkowych chałturników już na poziomie psa uwiązanego u progu/
dzisiaj jest w powszechnym odbiorze za 5 groszy i na wyciągnięcie ręki
wraz z innymi pokemonami i harym potterem 111.
Zenka,
cienkiego Bolka
i roznegliżowaną Katodę
na Wielkie Salony,
a stąd już rzut beretem
na śmieciowisko
i skład makulatury
to nieustanne /najlepiej krwawe/ dzikie fajerwerki, maksymalny negliż, myślowy pop-corn, wieczna gonitwa, pisk opon
i wrzask! wrzask³
KULTURA w ciszy
skryła się w niszy