Co robiły po lekcjach nasze dzieci? Już to wcześniej mówiłam - czekały. Stanu ich *zawieszenia się* wyłącznie na tej czynności w zasadzie nic nie burzyło; myślę, że nawet we śnie to robiły. Niezdolność do skupiania się na czymś innym - na zabawie np. ??, na wykonywanym zajęciu?!, na rozmowie z kimś?! - rzucała się w oczy z daleka: one nie potrafiły się bawić, coś robić czy rozmawiać *normalnie*.

- w tzw. *zabawie* wszystko niszczyły albo wszystko gubiły: piłka do nogi żyła przez kilka - góra! - godzin, warcaby traciły pionki już w 1. rozdaniu, wiaderka do babek z piasku nigdy z piaskownicy nie wracały w całości, karty do gry w Czarnego Piotrusia trafiały do wc albo wałęsały się po wszystkich zakamarkach budynku itp, itd.;

- dziewczynki chyba jakoś mężniej znosiły swoje sieroctwo (nie miałam z nimi żadnych zajęć, więc te moje obserwacje siłą faktu były bardzo niekompletne): te starsze widywałam codziennie na jadalni w roli  zręcznych kelnereczek, wiem też, że miały codzienne dyżury w kuchni i w pralni, jednak chłopcy z wszystkich grup do jakichś pożytecznych prac na rzecz innych włączali się tylko awaryjnie (i to tylko ci najstarsi - np. podczas jesiennego wyładowywania i załadowywania do piwnic węgla); cała reszta całymi latami po prostu nieludzko się obijała, wciąż czekając na jakiś cud, który je z sierocińca *zabierze do domu*;

- *rozmowy* z nimi zawsze były monologami i ucieczką spojrzeń w siną dal.

..................................................................................................................................................................

Integracja w tej zbieraninie była utopią; moje dzieciaki nie czuły w tym miejscu więzi z nikim - i z niczym.