W lasach nie róg myśliwski

Dźwięczy, a bandycki topór

Szaleje!... I cóż na to poradzisz?!

Któż ci je dzisiaj upilnuje?..

Pola na poły ugorują,

Siewy niepokończone,

Żadnego śladu choćby jakichś porządków!

O, Matko! Matko-Ojczyzno!

Nie o siebie się frasujem -

To ciebie, Rosjo, nam żal.

Jak ta wdowa żałobna stoisz

Z rozpuszczonym warkoczem

I odkrytą głową!

Majątki ktoś inny przejmuje,

I na ich miejscu powstają gorzelnie!..

Upijają  nasz rozpuszczony jak ten bicz naród,

Gonią do służby po urzędach,

Kształcą, uczą pisania -

I na co to chłopu?!

Na całej twojej, Matuszko-Rosjo, przestrzeni

Jak wypalone na czole piętno na przestępcy,

Jak na koniu tawro*) jego pana

Wszędzie same karczmy i dwa hasła wydrapane dłutem:

*NA WYNOS* i *PICIE NA MIEJSCU*

Żeby mógł to przeczytać, nie warto kmiotka

Uczyć całego rosyjskiego alfabetu!..

A nam - panom szlachcie ostała się jeno ziemia...

Oj, ty, ziemio bojarska!

Dla nas tyś teraz nie matka, a gorsza od macochy... *A kto tak nakazał?!  -

Krzyczą pismaki-nieroby zatracone, -

Takim szantażem pogwałcać

Karmicielkę swoją!*

To ja wam odpowiem: *A któż mógł się tego spodziewać?!*

Och, ci jasnowidze! ci prorocy!

Wrzeszczą: *Dosyć tego jaśniepaństwa!

Obudź się, zaspany szlachetko!

Wstawaj! I do nauki!  Do roboty!...*

1865

.................................................................

*) tawro - wypalone piętno właściciela konia